🧭 TL;DR
- Sztuczna inteligencja nie zastępuje doradcy podatkowego — wspiera go w analizie interpretacji i orzeczeń.
- RAG (Retrieval-Augmented Generation) łączy modele językowe GPT z aktualnymi danymi z MF, ISAP, WSA i NSA, dzięki czemu odpowiedzi są oparte na faktach.
- Dedykowane modele „podatkowy GPT” działają w środowisku zgodnym z RODO, oferując większą precyzję i bezpieczeństwo niż publiczny ChatGPT.
- Połączenie AI i nadzoru człowieka (Overwatch Accountant) tworzy nowy standard w doradztwie podatkowym.
Wprowadzenie – od ChatGPT do podatkowego GPT
Retrieval + Generation w praktyce doradcy
Mechanizm RAG polega na tym, że model AI nie opiera się wyłącznie na tym, co zapamiętał w fazie treningu.
Krok 1 – Retrieval (wyszukiwanie): model pobiera informacje z określonych, zaufanych baz – np. interpretacji podatkowych MF, orzeczeń WSA/NSA czy aktów z ISAP.
Krok 2 – Generation (generowanie): na podstawie tych materiałów model tworzy streszczenie lub analizę i podaje źródło.
Dzięki temu doradca otrzymuje nie tylko gotową odpowiedź, ale także link do interpretacji i możliwość jej weryfikacji.
Przykład
„Czy zakup licencji oprogramowania można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu?”
Model RAG przeszukuje interpretacje KIS z ostatnich lat, porównuje podobne przypadki i podaje streszczenie wraz z sygnaturami oraz odnośnikami do źródeł (np. interpretacja 0111-KDIB1-…).
Przewaga nad klasycznym GPT
Zwykły GPT działa w trybie „zamkniętej wiedzy” — nie wie, co zmieniło się po 2023 roku i nie ma dostępu do aktów prawnych.
RAG eliminuje ten problem, bo łączy model językowy z aktualnymi danymi prawnymi.
Efekt: większa wiarygodność, powtarzalność i pełna audytowalność — każda odpowiedź jest oparta o źródło.
Dlaczego dedykowany model „podatkowy GPT” jest lepszy niż ChatGPT
Aktualność danych i zgodność z RODO
Dedykowany model podatkowy pracuje na świeżych interpretacjach i orzeczeniach, aktualizowanych np. co tydzień z MF i ISAP.
Działa w środowisku RODO-safe (on-prem lub secure cloud), dzięki czemu żadne dane klientów nie opuszczają kancelarii.
Publiczny ChatGPT takich gwarancji nie daje — dane mogą być przetwarzane poza UE, bez kontroli nad logami i historią zapytań.
Kontekst podatkowy i semantyka prawa
„Podatkowy GPT” rozumie język interpretacji. Trenuje na rzeczywistych zapytaniach i orzeczeniach, rozpoznaje podobieństwa między stanami faktycznymi i potrafi odróżnić niuans prawny od zwykłego słowa kluczowego.
Dzięki temu doradca nie dostaje przypadkowych wyników, ale 3–5 trafnych interpretacji z uzasadnieniem, które faktycznie odnoszą się do jego tezy.
Transparentność i nadzór eksperta („Overwatch Accountant”)
AI nie wydaje opinii — wspiera ich przygotowanie.
Każdy wniosek jest walidowany przez doradcę, który dodaje interpretację, kontekst i rekomendację.
Taki model współpracy człowiek + AI zwiększa zaufanie, a jednocześnie skraca proces researchu nawet o 60% (za: PwC, Tax Function of the Future, 2024).
Jak w praktyce wykorzystać AI do analizy interpretacji
Krok 1 — Zdefiniuj pytanie klienta: np. czy dany wydatek jest kosztem uzyskania przychodu.
Krok 2 — AI (RAG) przeszukuje orzecznictwo WSA/NSA oraz interpretacje MF/KIS.
Krok 3 — Wynik: streszczenie 3–5 najtrafniejszych przypadków + cytaty ze źródeł.
Krok 4 — Walidacja ekspercka: doradca uzupełnia analizę i formułuje opinię.
W praktyce pozwala to skrócić czas przygotowania stanowiska z kilku godzin do kilkunastu minut — bez utraty jakości i zgodności z prawem.
Co zrobić dziś — 3 kroki dla doradcy podatkowego
- Przetestuj model RAG na rzeczywistych interpretacjach KIS lub orzeczeniach WSA.
- Porównaj jego wyniki z odpowiedziami z ChatGPT — oceń różnice w źródłach i precyzji.
- Wprowadź zasadę
AI first, human validate
— AI analizuje, doradca weryfikuje.
Najczęstsze błędy przy korzystaniu z AI w doradztwie podatkowym
Błąd 1: Wprowadzanie danych klientów do publicznych modeli.
Błąd 2: Brak polityki RODO i audytu bezpieczeństwa.
Błąd 3: Zaufanie AI bez weryfikacji źródeł.
Błąd 4: Oczekiwanie, że AI samo wyda interpretację.
Wniosek: AI to nie autopilot, tylko asystent analityczny — wymaga nadzoru eksperta.
FAQ
1. Co to jest RAG w doradztwie podatkowym?
To technologia łącząca model językowy z bazą interpretacji i orzeczeń, dzięki czemu AI podaje odpowiedzi oparte o źródła.
2. Czy ChatGPT nadaje się do analizy podatkowej?
Nie — nie ma dostępu do aktualnych danych i nie zapewnia zgodności z RODO.
3. Jakie dane wykorzystuje model „podatkowy GPT”?
Interpretacje KIS, orzeczenia WSA/NSA, akty z ISAP i dane z europejskich baz Tsue, wyselekcjonowane pod kątem prawa podatkowego.
4. Czy korzystanie z AI wymaga zgody klienta?
Tak, jeśli dane klienta są przetwarzane przez model – należy stosować klauzule RODO.
5. Jak wygląda nadzór człowieka („Overwatch Accountant”)?
AI analizuje, człowiek zatwierdza – każda odpowiedź przechodzi weryfikację doradcy.
6. Jakie są korzyści z wdrożenia RAG w kancelarii?
Szybszy research, mniejsze ryzyko błędu, audytowalne źródła, lepsza jakość obsługi klienta.
👉 Zapisz się na nasz newsletter, aby dostawać praktyczne wskazówki, case studies i najważniejsze aktualizacje prosto na swoją skrzynkę.
Źródła
[1] OECD, Tax Administration 3.0, 2023
[2] PwC, Tax Function of the Future, 2024
[3] Ministerstwo Finansów RP, Cyfryzacja doradztwa podatkowego 2025
[4] ISAP, Ustawa o doradztwie podatkowym, Dz.U. 2024 poz. 2235
[5] TaxGPT Blog, AI for Tax Professionals, 2025
Permalink